Pierwszy dar Ducha Świętego

Uczynił Bóg głupstwem mądrość świata.
1Kor 1, 20

Mądrość! Przebogate pojęcie. Rozpatrywane w różnych dziedzinach życia człowieczego. Najgłębiej mówi o niej Pismo Święte. W Biblii mądrość jest wyrażana przy pomocy różnych form i ukazuje wiele aspektów życia ludzkiego. Charakterystyczna dla refleksji mądrościowej jest kontemplacja rzeczywistości.


Mądrość pozwala człowiekowi odnaleźć pierwotną harmonię, zarówno w sobie jak i w otaczającym go środowisku oraz zachować odpowiednią postawę wobec świata, w którym on żyje. Ma ona swe źródło w Bogu, oparta jest na miłości nadprzyrodzonej, a stanowi praktyczną umiejętność wydawania sądu i rozróżniania dobra od zła.


Ściśle rozumując musimy dokonać rozróżnienia między mądrością a wiedzą, która nie zawsze, albo rzadko, daje tę umiejętność, co mądrość. Jest ona owocem wysiłku człowieka, który chce poznać „ukryte prawa” wpływające na codzienność życia i ujmuje wszystko w kontekście stwórczego dzieła Boga. Całą rzeczywistość ujmuje jako pochodzącą od Stwórcy i ku Niemu zmierzającą, a więc w Bogu dostrzega pierwszą przyczynę i ostateczną celowość wszystkich bytów (KKK 295).


Człowiek mądry, dokonując refleksji i wartościowania wydarzeń życiowych, poznaje niedostępne dla innych tajemnice życia, którymi się kieruje. Mądrość na pierwszym miejscu stawia praktyczne kształtowanie życia; dopiero wtórnie teoretyczne pytania o zasady ostateczne przekształca w realne przekonania. Biblia mówi, że „Cała mądrość od Boga pochodzi…” (Syr 1, 1). Dopiero wówczas, gdy poszukiwanie mądrości harmonizuje z postawą otwartą i pokorną i kiedy człowiek zostaje obdarzony przez Boga tym darem, jest prawdziwie mądry. Dla dobra innych stara się ją przekazywać, posługując się różnymi formami komunikacji.


Nowy Testament wskazuje na Jezusa jako człowieka obdarzonego najdoskonalszą mądrością, ponieważ w Nim koncentrują się wszystkie sposoby i treści nauczania, dzięki czemu może być nazwany „Mądrością Boga” (Mt 23, 34; Łk 11, 49; 1 Kor 1, 24), która najbardziej zamanifestowana została w zbawczej tajemnicy paschalnej Chrystusa (1 Kor 2, 7).


Bogactwo i głębia mądrości jest tak duża, że w Biblii, u Ojców Kościoła i w literaturze teologicznej jest wyrażana przy pomocy różnych form i ukazuje wiele aspektów życia człowieka. Taka mądrość pozwala człowiekowi odnaleźć pierwotną harmonię, zarówno w sobie samym jak i w swoim środowisku oraz zachowywać odpowiednią postawę wobec rzeczywistości, w której żyje.
Charakterystyczna dla refleksji mądrościowej jest kontemplacja rzeczywistości. Ojcowie Kościoła człowieka, który znalazł mądrość i trwa w niej, nazywają „błogosławionym”. Literatura hagiograficzna dowodzi, że Bóg w przedziwny sposób obdarzył mądrością świętych.


Szczególne znaczenie ma dar mądrości, sprawiający współnaturalność doświadczenia mistycznego. Upodabnia on bowiem – jako nadprzyrodzone działanie Ducha Świętego – chrześcijanina, zwłaszcza mistyka, do Chrystusa, który jest wcieleniem Odwiecznej Mądrości (KKK 474). Upodobnieni mocą Ducha Świętego do Chrystusa, który udzielił bogactwa Swej łaski „w postaci wszelkiej mądrości i zrozumienia” (Ef 1, 8), chrześcijanie mają możliwość uczestniczenia w wewnętrznym życiu Boga Trójosobowego.


Napełniony darem mądrości mistyk zostaje zanurzony w wewnętrzne Życie Trójcy Przenajświętszej, które jest nieustannym, odwiecznym poznawaniem i miłowaniem. W zależności od tego, który z tych wymiarów życia wewnątrztrynitarnego jest wiodącym przedmiotem doświadczenia mistycznego i z którą z władz się wiąże, rozróżniamy kontemplację cherubiczną – gdy Trójca Przenajświętsza pozwala intelektowi doświadczać się jako Światłość, i kontemplację seraficzną – gdy mistyk w swej woli doświadcza Boskiej Mądrości jako miłowania. Są to w istocie dwa aspekty doświadczenia tej samej Rzeczywistości nadprzyrodzonej.


Takie przekonania głoszą ludzie mądrzy i takiej mądrości zawierzają ludzie święci. A jak my, zwykli śmiertelnicy, traktujemy prawdziwą mądrość? Niestety, dość często mylimy mądrość ze cwaniactwem. Uważamy za mądrego tego, kto się potrafi w życiu „urządzić”, to znaczy tego, kto zdobywa pieniądze, intratne stanowiska lub wielkie zaszczyty społeczne nie zwracając w ogóle uwagi na uczciwe postępowanie.


Nie przejmujemy się zbytnio tym, że takie „urządzanie się” daje człowiekowi nieuczciwemu satysfakcję tylko na bardzo krótką metę. Widzimy tylko doraźny sukces materialny karierowicza i to zasłania nam już całkowicie jego żałosny koniec. Zbyt często zapominamy o tym – oddalając się od autentycznej mądrości – jak znikoma jest korzyść odniesiona z pozyskania nawet całego świata, jeżeli połączona jest ona z poniesieniem szkody na swojej własnej duszy.


Jeżeli zatem chcemy rzeczywiście kroczyć drogą pokornego umiłowania prawdziwej mądrości, a zwłaszcza Mądrości Nieskończonej, winniśmy nieustannie a gorąco prosić naszego Ojca w Niebie właśnie o ten pierwszy dar Ducha Świętego i gorliwie kultywować go w całym naszym życiu.

Ryszard Dezor